Stresle ilgili klişe bir cümle vardır. “Stres çağımızın hastalığıdır” diye. Gerçekte
çok doğru bir sözdür. Çünkü, günümüzde /ülkemizdeve tüm dünyada insanlar
şehirleşmeden ve ‘Batılılaşma’dan dolayı milyonların içinde de olsa yalnızlar.
Omuzlarını dayayacakları ‘gerçek’ bir dostları yok.İlişkiler hep yüzeysel ve
çıkarilişkileri üzerine kurulu. Hemencecik kopuşlar, terkedilişlere /
satılmalara / ekilmelere şahit oluyoruz her gün.Yıllarca iyi giden kadın erkek
birlikteliklerinde bir anda sebepsiz sevgi/ilgi/ aşk bitiveriyor!! İnsanlar sosyal
medyanın da etkisiyle tüketime sevkedilmiş subliminal mesajlarla adeta
yönlendiriliyor, hatta yönetiliyorlar.Sanal bir dünyada yaşıyormuş gibiler. Sosyal
medya bu hedonist, ben merkezci, narsistik fikirleri, tavırları her gün daha fazla
pompalıyor. Ayrıcayediğimiz, içtiğimiz şeyler, soluduğumuz hava bulunduğumuz
ortamdaki Wİ-Fİ, sarenerjileri, radyoaktif ışımalar, vs hep hastalık yapıcı unsurlar
taşıyor.
Stres ve stresin çıkardığı iki temel hormon kortizol ve adrenalin çok yüksek
insanlarda. Bundan dolayı da hipertansiyon,
kaphastalıkları, diyabet, kanserler, astım, huzursuz barsak sendromu,alerjiler, MS,
Parkinson hastalığı,tiroit
hastalıkları, bunamalar, v.b. kronik hastalıklar ve psikosomatik bozukluklar,ruhsal
bozukluklar, intiharların oranı
giderek artırıyor. Bu durum sürekli hale gelmiş durumda, bu durumun daadı: Kronik
Stres. Kronik strese girdiğinde ,
vücudunuza gerçekten zararverebilir ve duygusal ve fiziksel sorunlara neden
olabilir.
Stresle ilgili bu sorunların hepsi, sizi sosyal olarak kendinizi geri çekmenize ve
belki de uyuşturucu , alkol ve aşırı
yemekyemeyle baş etmeye çalışabilir; bunların hepsi kendi ciddi
komplikasyonlarına neden olabilir.
Stresin hayatınızda bu kadar hasara yol açtığı bir noktadaysanız, bazı
büyük değişikliklerin zamanı gelmiştir. Elbette,
değişimin kendisi streslidir, buyüzden kolay olmayacak. Fakat bu gerekli.
1. Sizi Rahatsız Eden İnsanlardan Uzak
Durun
Her gün uğraştığınız insanlar ruh halinizi ve stres düzeyinizi büyük ölçüde
etkiler. Herhangi bir kişi ile etkileşime girme sizde sürekli stres
oluşturuyorsa, onu
nasıl sileceğinizi bulmanız gerekir. Bazen bu can sıkıcı bir iş arkadaşı
görmezden ya da
meraklı bir komşunun çağrılarını almamak kadar basit olabilir. Fakat bu zehirli
kişi eski
bir arkadaş veya aile üyesi olduğunda, onunla başa çıkmak zorundakalacaksınız.
Ve
ilişkinizi belirsiz bir şekilde bitirmek zorunda kalabilirsiniz. Bu da birçok
büyük
değişiklik gibi bu da sinir bozucu olabilir,ancak uzun süreli sağlığınız için
gereklidir.
2. Egzersiz Yapın
Stresli olduğunuzda, hayatınıza yeni bir şeyler eklemek imkansız
görünebilir. Ancak ,stres düşürücü olarak egzersiz yapmak için büyük
bir durum var . Vücudunuzun endorfin, serotonin üretmesine (“iyi
hissetme maddeleri”) yapar, ruh halinizi güçlendirir ve günlük kaygılar
yerine fiziksel harekete konsantre olmanızı sağlar.
Spor deyince belli bir türü ve çok ağırı değil, sevdiğiniz herhangi biri, yürümek
bile yeter. Amaç arada bir şey yapmak yerine düzenli bir şekilde spor yapmak olmalı.
3. Uykunuz Çok Önemli, Başka Şeylerle
Değişmeyin
Ne yazık ki günümüz modern insanı çok fazla suni ışığa maruz kalıyor. Bunun
en tipik örneğiuzun süre TV, cep telefonu, tablet, bilgisayarlar karşısında
zaman geçiriyor. Budurumlarda mutlak karanlıkta hipofizden salgılanan
melatonin hormonu salgılanamıyor, uyku bozuklukları e buna bağlı
hastalıklar günümüzde çokgörülüyor. Yetişkinlerin gece ortalama 7 ila 9
saat uykuya ihtiyacı vardır.Stresli iseniz, muhtemelen çok daha az
alıyorsunuz ve muhtemelen oldukça düşükkaliteli uykunuz vardır. Bozuk
uykustresin negatif etkilerini daha fazla hissetmenize yol açar. Uyku için
gece vücudun çıkardığı melatonin çok faydalıdır. Vücudun genç ve zinde
kalmasına ,hafızanın güçlenmesine, bağışıklığın artmasına yol açar.
Gece 22:00-23:00 saatleri arası mutlak karanlık sağlanmalı ve mutlaka uyuya
geçilmelidir.
4. Yememeniz Gerekenler:
Kısa zincirli karbonhidratlardan ( hamur işleri, tatlılar, şekerli yiyecekler,
meyvesuları, kolalı içecekler, tüm rafine
gıdalar, bisküviler, atıştırmalıklar, vs) vetrans yağlardan zengin kızartmalar, vs
de uzak durmalı. Çünkü kısa
zincirli karbonhidratlar kan şekerini ani yükseltir bunu düşürmek için pankreastan
aşırıinsülin salgılanır. Bu insülin
kan şekerini trigliseritlere ve yağlaradönüştürür. Aynı zamanda aşırı düşürerek
reaktif hipoglisemi yapar. Fazla
karbonhidrat tüketiminde kilo alımı ve karaciğer yağlanması bundandır.
Zamanlainsülin direnci ve göbek çevresinde
yağlanma olur. Reaktif hipoglisemi karbonhidrat tüketimi sonucu yemekten birkaç saat
sonra uyuklama, panik hisleri,
konsantreolamama, enerji düşmesi, vs gibi belirtilere yol açar. Bunun nedeni vücudun
düşen kan şekerini yükseltmek
amacıyla bol miktarda stres hormonları olankortizol ve adrenalin salgılamasıdır. O
yüzden strese cevap belirtiler daha
da artar şekerli karbonhidratlı beslenenlerle.
5. Yemeniz Gerekenler:
Karbonhidrat yerine, bol mevsim sebzeleri, balık, daha az doğada gezen hayvanların
et, süt ve süt ürünleri ile yumurtalarını tüketmeliyiz. Probiyotik içeren yoğurt,
kefir, ev yapımı turşuları tüketmeliyiz.Bunun yanında omega 3 içeren balık, balık
yağları, fındık, fıstık, ceviz, Antepfıstığı, keten tohumu, baharatlar, renkli
sebzeler, meyveler, yemişler(blueberry, strawberry,vs) ,vs tüketilmelidir. Alkol,
sigara ve uyuşturucu,uyarıcı maddelerden uzak durun.
6.Gerekirse İşinizi Değiştirin
İşyeri, ve ile ilgili sorunlar günümüz insanı için en büyük stres
kaynağıdır.
Sorunun çok uzun bir süre gidip gelmesi, korkunç bir yönetici, kontrol dışı
bir iş yüküveya çok az para olması durumunda, yeni bir iş tek cevap
olabilir. İşiniz size zihinsel ve bedensel zarara neden oluyorsa ve işteki
problemlerin çözülememesi durumunda yenisini bulmalısınız. Bu büyük bir
değişiklik ve evet,söylemesi kolay diyebilirsiniz ama,
Bu baştan bir süre daha fazla
endişe yaratabilir, ancak uzun vadede buna değecektir.
7. Yaşama Bakışınızı Değiştirin ve Gerekirse
Profesyonel Yardım Almaktan Çekinmeyin
Günümüz insanı trafik, rekabet, hırs, öne çıkma arzusu, kendini gösterme zaafı,
korkuları, evhamları, kaygıları ve koşuşturmacalarından dolayı şimdiyi yani şu
anı kaçırmakta ve farkına varamamaktadır.Sorduğunuzda bu kadar çabalamasının
amacı mutluluğu elde etmektir. Halbuki mutluluk anların farkına varmaklaolur.
Yani mutluluk anlıktır. Anların toplamı mutluğun kendisidir. Ama anı kaçıran
farkında bile olamayan insan mutluluğu asla bulamaz. O yüzden yavaşlamalı ve
anının/ şimdi yaşadıklarını duyumsamaya/ algılamaya çalışmalıdır.
Halbuki insan en güzel ortamlarda bile ya geçmişinin negatif olaylarına /keşkelerine
ve/veya gelecek endişelerine yoğunlaştığı için anı/ şimdiyi kaçırmaktadır.
Bir çoğumuz stresi kendi başımıza halletmemiz gerektiğini düşünüyoruz. Ancak,
stres zihinsel ve fiziksel sağlığınıza zarar vermeye başladığında profesyonel
yardım almaktan utanılacak bir şey yoktur. Konuşacak samimi ve bilgili bir
insanolmanın ötesinde, bir terapist bu listedeki önemli yaşam
değişikliklerini yapmanıza yardımcı olabilir. Bir ruh sağlığı profesyoneli, sizi
kariyer değişikliği konusunda yönlendirebilir, zehirli insanlarla nasıl başa
çıkacağınız konusunda tavsiyede bulunabilir, bu egzersiz rutini için sizi motive
edebilir ve nasıl gevşeme tekniklerini uygulayacağınızı öğretebilir.