İnsanlar binlerce yıldır sağlık sorunlarını ele almak için doğal ilaçlar kullanıyorlar. Doğal ilaçlar ve tedaviler ise reçete gerektirmeyen tedavilerdir. O yüzden bu yaklaşımlar TAMAMLAYICI veya ALTERNATIF TIP olarak da adlandırılmaktadır ve genellikle beslenme stratejileri ve yaşam tarzı değişiklikleri içermektedir.

Modern tıbbın imkanlarına sahip olmamıza rağmen, doğal tedaviler için de bir yer olabilir. İlaç ve alternatif seçenekler arasında bir seçim yapılması gerektiğini düşünme eğilimi vardır. Ancak, dikkat ve hafıza için, semptomları tedavi etmek ve yönetmek için en etkili yol her ikisinin kombinasyonunu daha etkili olacaktır. Tamamlayıcı Tıp açısından dikkat ve hafıza için pratik ve doğal çözümlerden bazıları aşağıda verilmiştir.

Kafein:

Kola, enerji içecekleri ile kahve ve daha az oranda da çayda bulunan kafein bir uyarıcıdır. Birçok kişi, teşhis edilmeden önce kafein ile kendi kendine tedavi gibidir veya bilerek/ bilmeden insanlar dikkat ve hafıza bozukluğunu tedavi etmek için kullanır. Kafein dopamini artırır ve odaklanma ile uyanıklığı artırır. Ayrıca bağımlılık yapıcı bir niteliğe sahiptir ve aşırı kullanım adrenal bezleri stres sokabilir. Savaş veya kaç (figth or flight) yanıtını tetikler ve anksiyete, sinirlilik ve uykusuzluk gibi yan etkilere neden olabilir. Kafein ayrıca uyarıcı ilaçlarla etkileşime girebilir ve sıkıntı, çarpıntı, huzursuzluk, yerinde duramama gibi belirtilere yol açabilir. Kafeinin istenmeyen yan etkilere neden olduğunu düşünüyorsanız, diyetinizden yoksun bırakmanız dikkat ve hafıza bozukluğu belirtilerinize yardımcı olabilir. Kafeinleri içecek, yiyecek ve ilaçlara eklenmesini bekleyemeyeceğiniz şekilde gıda etiketlerini okuduğunuzdan emin olun.

Antioksidanlar

Özellikle domates, karpuz ve kırmızı biberde bulunan likopen, havuçta bulunan ve A vitaminin öncü maddesi beta karoten, yağlı tohumlarda bulunan alfatokoferol denen E vitamini, taze yeşil sebzelerde ve turunçgiller, kivi, vs de bulunan C vitamini (askorbik asit) , v.s. antioksidan denen maddeler vücutta hava ,su, ve çevre kirliliği, böcek ilaçları, gıda katkı maddeleri, kızartılmış yiyecekler, gıda boyaları ve katkıları, stres, vs nedeniyle oluşan serbest oksijen radikalleri ile savaşarak beynin ve vücudun yaşlanması nı, tümör oluşumlarını, bağışıklık sistemini destekler, Alzheimer hastalığı, MS, vb hastalıkların oluşumuna engel olabilecek potansiyelleri olduğu bilinir. Yaban mersini, çilek, böğürtlen de çok sayıda antioksidan ihtiva ettikleri için oldukça faydalı gıdalardır.

Çilek, Kırmızı lahana, Kırmızı Soğan: Beyin hücre hasarını azaltmak ve uzun süreli hafızayı canlandırmak için gerekli polifenolleri (fisetin) içerir, bu uzun vadede Alzheimer hastalığının önlenmesine yardım edebilir.

Omega-3 :

Araştırmalar dikkat ve hafıza bozukluğu olan kişilerin dikkat ve hafıza bozukluğu olmayan akranlarına göre daha düşük omega-3 düzeylerine sahip olduğunu göstermektedir. Bir omega-3 takviyesi almanın yararları arasında, örneğin, dikkat, odaklanma ve bellek gibi, dikkat ve hafıza bozukluğu semptomlarının iyileştirilmesi yer alabilir ve genel tedavi yaklaşımınıza yardımcı olabilir. Omega 3 beyin fonksiyonlarında önemli bir role sahiptir. Davranış ve bilişsel olaylarda etkilidir. En iyi kaynakları: somon, uskumru, hamsi, sardalya, ton ve ringa balığı. Ayrıca sadece sardalyada bulunan koline kimyasalı beyin için önemlidir. Ceviz, badem, fındık, Antep fıstığı ve keten tohumu da iyi kaynaklarındandır. Eksikliğinde depresyon, disleksi (öğrenme bozukluğu), dikkat eksikliği vb ile ilişkilendirilmiş, omega 3 balık yağı takviyesi verilen dikkat eksikliği bozukluğu tanısı konan çocuk ve ergenlerde balık yağı kapsüllerinin verilmesi bu belirtilerin azalmasına yol açtığı bir çok çalışmada gösterilmiştir. Balık yağı aynı zamanda bir çok hastalığın temelinde bulunan gizli iltihap ( inflammation)u önleyici antienflamatuvar özelliklere sahip olması açısından da faydalıdır. Ayrıca kanı sulandırma özelliği olduğundan kan sulandırıcı ilaçları aspirin, kumadin, yeni nesil kan sulandırıcılar (Xeralto, Eliquis, v.b) kullananlar dikkatli kullanmalı ara ara kanda PT/INR ( protrombin zamanı / international normalized ratio) bakılmalıdır. Aksi halde iç kanamalar olabilir.

Vitamin ve Minerallerinizi Alın

Dikkat ve hafıza için doğal ilaçlar konusunda vitamin ve mineraller önemli bir rol oynamaktadır. Vitamin açısından zengin besinler yiyebilir ve vitamin takviyesi almayı da düşünebilirsiniz.

Vitamin B6 ve Magnezyum:

B vitaminleri, sağlıklı bir sinir sistemi için gereklidir. B6 vitamini, nörotransmiterler norepinefrin, serotonin ve dopamin üretimine dahil olduğu için dikkat ve hafıza için özellikle önemlidir. B6 vitamini ve magnezyum metabolizması ile sağlanır. Magnezyum seviyeleri düşükse, bu durum dikkat eksikliği ve sinirlilik gibi dikkat ve hafıza bozukluğuna benzer sorunlara neden olabilir. B6 vitamini eksiklikleri, hafızada zayıflığa, konsantrasyon( yoğunlaşma) güçlüklerine ve hiperaktiviteye neden olabilir. Magnezyum ve B6 vitamininin birlikte kullanılması dikkat ve hafıza semptomlarının yönetiminde yardımcı olabilir.

Demir:

Dopamin yapımı için demir gereklidir. Düşük demir seviyeleri dikkat ve hafıza bozukluğu ve depresif belirtiler, çabuk yorulma, baş ağrısı, çarpıntı, vs belirtiler ile ilişkilendirilmiştir. Demir eksikliği, konsantrasyon eksikliği ve yorgunluğa neden oluyor. yüksek oranda demir içeren yağsız kırmızı et haftada 2-3 kez tüketilmelidir. Yemeğin hemen arkasından çay içilmesi gıda ile demir alınsa bile emilmesine engel olabilir. O yüzden açık ve limonlu çay içilmesi, daha iyisi de çay içiminin yemekten 2 saat sonraya ertelenmesi uygun olur. Demir eksikliği ülkemizde hem çay hem de özellikle adet gören hanımlarda aylık kan kaybı nedeniyle çok sık görülmektedir. Özellikle gen Doktorunuz demir seviyenizi (doku demiri denen ferritin özellikle önemlidir, bunun dışında demir ve demir bağlama kapasitelerini) kontrol edebilir ve ihtiyacınız varsa ek bir reçetenize ekleyebilir. Tıbbi tavsiye olmaksızın demir takviyesi almanız önerilmez.

C Vitamini:

C vitamini beyinde çeşitli işlevlerde yer alır ve nörotransmitterlerin yapılması gerekir.

Çinko:

Çinko, dopamini düzenleyen bir mineraldir. Düşüklüğünde diyete çinko eklenmesi dikkatle ilgili sorunların çözümünde katkıda bulunabilir.

Sodyum:

Vücudun en iyi şekilde çalışması için biraz tuza ihtiyacı vardır. Bununla birlikte, çok fazla tuz baş ağrılarından hipertansiyona kadar çeşitli sağlık sorunlarına katkıda bulunabilir. Sodyum benzoat birçok gıda ve içeceklerde bulunur ve dikkat ve hafıza bozukluğu derecelendirme ölçeklerinde yüksek puanlar ile ilişkilendirilmiştir. Şu anda diyetinizde ne kadar tuz tüketeceğiniz hakkında fikir sahibi olmak için ürün etiketlerini dikkatlice okuyunuz. Dünyadaki bir çok kalp derneği, ideal miktarda tuz alımının günde 1,5 gram veya daha az olduğunu belirtiyor.

AŞAĞIDAKİLERDEN UZAK DURUN

MSG:

Monosodyum glutamate (MSG) salata sosu, bulyon küpleri ve bebek maması da dahil olmak üzere birçok gıdaya eklenen bir lezzet arttırıcıdır. Bazı çalışmalarda bildirilen MSG'ye karşı zihinsel/bilişsel işlevleri bozduğu bulunmuştur.

Hidrolize Bitkisel Protein (HVP):

Hidrolize bitkisel protein (HVP), biber, soslar, cipsler ve soya vejetaryen ürünleri gibi gıdalarda kullanılan bir lezzet arttırıcıdır. HVP, MSG (genellikle %10- 30) içerebildiği halde, HVP'ye sahip bir ürünün üreticilerinin,MSG içermesi durumunda etikette açıklama yapması gerekmemektedir.

Şeker ve Rafine Gıdalar:

Rafine gıdalara katılan GDO’lu gıdalar, abur cubur, şekerlemeler, cipsler, sanayi tipi dondurmalar, fast food yiyecekler, meyve suları, kolalı içecekler son yıllarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna ve obezite, insülin direnci ve şeker hastalığına yol açmaktadır. Gıda katkı maddeleri, gıda boyaları, tatlandırıcılar, mısır ve glukoz şurupları ve bozulmayı önleyen kimyasallar dikkat ve hafıza bozukluğu belirtilerine yol açabilir. Şeker herkes için zararlı olduğu gibi özellikle dikkat ve hafıza bozukluğu olanların beyni için yararlı besinler içermez. Şekerli yiyecek tüketenlerin bir anda kan şekelleri yükselir, bunu takiben pankreastan aşırı insülin salgılanarak kan şekerinde aşırı düşmelere yol açarak bellek ve odaklamayla ilgili sorunlara yol açabilir. Suni tatlandırıcılar da şeker gibi bilişsel işlevleri bozabilmektedir.

Düzenli yemeler kan şekerini kontrol etmeye yardımcı olur. Bu, odaklanma ve dikkat sorunları, sinirlilik ve kararsız kan şekeri seviyeleri ile gelen düşük fiziksel enerjiden kaçınmaya yardımcı olur.